Vraag tien autoliefhebbers naar dé GTI van vroeger en er ontstaat een heftige discussie over of dat nu de Volkswagen Golf I GTI of de Peugeot 205 GTi is. Gold eerst lange tijd de Golf I GTI als de hot hatch die je moest hebben, later was het toch echt de snelste 205 die vele liefhebbers in vervoering bracht. Dat deed hij eerst als 1.6 en later ook nog als 1.9, zelfs tot ver in de jaren negentig. Sowieso beheersten ze bij Peugeot tot in de puntjes dat waaraan een hot hatch moest voldoen, want de bepaald niet mooie, maar wel super krachtige 309 GTI-zestienklepper bezorgde bezitters van een Golf II GTI 16V en een Opel Kadett GSi 16V heel wat slechte momenten. De roerige jaren tachtig, wat brachten ze ons een hoop automobiel vermaak. Dat brengt ons bij deze prachtige witte Renault 5 GT Turbo en de blitse rode Peugeot 205 GTi, die samen heel wat robbertjes uitvochten.
Terug naar 1987
En zo is het voor mij weer 1987. Ik nam zo vaak het kon plaats in de zwarte 5 GT Turbo, het trotse bezit van mijn zwager. Als tienjarig ventje, zelf rijden zat er helaas dus niet in. Het was een Phase I, dus met een wat ander uiterlijk dan deze Phase II, die er gelikter uitziet dankzij lichtmetaal en een dichtere grille. Wat wel weer hetzelfde is, is de knalrode vloerbedekking en het voor die tijd moderne dashboard met de kenmerkende overkapping boven het volle Veglia-instrumentenpaneel, inclusief turbodrukmeter. Het was de eerste auto waarin ik ervoer hoe hard 200 km/h is.
Rode vloerbekleding hadden ze allebei.
Aanpassingen Phase II
De maagdelijke kilometerstand van 48.000 bezorgt het snelle Vijfje een frisheid die het gevoel versterkt alsof ik een tijdreis naar mijn jeugd maak. Schalde er nu muziek van A-ha, Depeche Mode of een andere synthesizer-popgroep uit de speakers, dan zou dat het feest compleet maken, ware het niet dat een audio-installatie in dit desbetreffende exemplaar ontbreekt. Nostalgie naar het decennium van de wilde kapsels, blije muziek om ons even de dreiging van de bom te laten vergeten, auto’s die steeds aërodynamischer werden, er werd opeens gestrooid met Cw-waarden, al zijn er aan de andere kant ook veel merken die qua design kozen voor het pad van de robuuste hoekigheid. Deze Supercinq houdt het midden tussen die stijlen, al zie je wel dat deze Phase II aanpassingen heeft die ten opzichte van de eerste GT Turbo de lucht beter moeten geleiden.
205 GTi 1.9 met die fraaie wielen
De 1.9 herken je al van verre aan zijn schitterende 14-inch lichtmetalen wielen, misschien wel het mooiste standaard lichtmetaal ooit. De 205 staat zo lekker op zijn bandjes. Samen met de zwarte randen langs de wielkasten geeft dat de GTi een brutale uitstraling. De GTi 1.6 oogt ieler, en dat is ook logisch, want onder de kap ging het er bij die lichtere versie minder heftig aan toe. 105 pk, in plaats van de 130 ‘vuile’ pk’s die de 1.9 aanvankelijk leverde. Dit exemplaar heeft een katalysator, maar ook met de resterende 122 pk heeft de motor een heerlijk leventje dankzij de 860 kilo die het Peusje weegt. Een grote motor in een klein autootje, het is de gedachte achter het fenomeen GTI, want in 1976 kreeg de Golf GTI immers een 1.6 uit de Audi 80 GTE. Wat dat betreft bewandelde Renault een heel andere weg. Toen was het al turbo wat de klok slaat, een tijdperk dat voor Renault op de openbare weg begon met de 5 Turbo met middenmotor. Ten tijde van deze 5 GT Turbo doen ook de topversies van modellen als de 11 en de 21 het met een turbocompressor. Deze versie uit 1987 heeft een 1.4 turbo met 120 pk, voor de facelift was dat 115 pk.
De 1.9 was een achtklepper, de Duitse tuner Gutmann hing de 1.9 16V van de 309 GTi-16 en de 405 Mi-16 in de 205 GTi.
De 1.4 turbo heeft geen inspuiting, maar een carburateur.
Peugeot ging voor atmosferische GTi’s
Turbo-benzinemotoren hadden ze bij Peugeot wel, in de 205 T16 en de 405 T16, maar in het ‘gewone’ GTi-spul kwamen, geheel indachtig de GTI-traditie, gewoon joekels van atmosferische motoren. Bij zijn aantreden in 1984 had de 205 GTi al de 1.6, drie jaar later kwam daar dit 1.9-blok naast. Dat was een achtklepper. Van hetzelfde blok verscheen ook wel een zestienklepper, maar die was voorbehouden aan de 309 GTi 16V en de 405 Mi 16V. Tuner Gutmann uit Duitsland hing overigens met liefde die motor in de 205, maar dat terzijde. Is dat nodig? Nee, zeker niet. Het lekker rauw klinkende blok begint er meteen onderin al aan te sleuren. 200.000 kilometer heeft deze er al op te zitten, maar aan gretigheid ontbreekt het hem niet. Het grote verschil met de 1.6, die het toch meer van toeren moet hebben. Overigens bezit Henk Visscher van Visscher Classique, van wie we deze auto lenen, ook een vroege ’84’er en daarmee gingen we eerder nog een blokje om. Het schakelen, de besturing, het voelt in deze rode 1.9 uit 1990 allemaal net even wat steviger aan. Deze auto wil maar één ding en dat is genadeloos rondgesmeten worden. De besturing is niet heel direct, maar wel eerlijk. Het koetsje helt voor een GTI best fors, maar dat hoeft niet erg te zijn. Je voelt goed wat er gebeurt en het bezorgt hem speelsheid. En hoe zit het met die vermaledijde losse kont bij gas liften in de bocht? Ja, je voelt dat de achterkant naar buiten wil, maar nee, het is echt niet zo gevaarlijk als tijdens borrelpraat nog wel eens te berde wordt gebracht. Ga maar eens met de Ford Focus ST van een jaar of tien, vijftien terug rijden, dan weet je pas wat een losse kont is.
Zachte stoelen
Hoe tijdloos ook, de dicht bij je hoofd staande, dunne A-stijl, het dunne stuur en de vele geluiden die wel weer voor veel beleving zorgen, het is duidelijk dat je met een auto van weleer op pad bent. Nog iets wat opvalt, is de zachtheid van de stoelen. Ze zijn na vele ritten heus niet meer zo stevig als toen de Peugeot de showroom verliet, maar ze verhouden zich tot het meubilair in Duitse GTI’s uit die tijd als een water- tot een spijkerbed. De zit is hoog, het uitzicht alweer een stuk moderner dan wat het oude 205-dash te bieden had. In vroege 1.9’s zonder katalysator zit nog het oude.
Renault 5 GT Turbo is turbo oude stijl
Ja, dit is nog een turbo oude stijl. Gas geven, er gebeurt even niets, en dan nog steeds niets, totdat de naald van de toerenteller voorbij de 3.500 schiet. Een venijnige duw in de rug en via het lekker dikke stuur voel je de krachten van de Renault op de voorwielen vrijkomen. Een stevige en korte beweging van de pook en even wachten… ja, daar gaat hij weer. Van een schoepenwiel met variabele geometrie, vanaf 1.500 toeren een duw in de rug, hadden we in de jaren tachtig nog nooit gehoord. Het old school turbokarakter geeft deze 5 GT Turbo een heel apart profiel. Veel meer dan in de 205 GTi heb je het gevoel met iets aparts op pad te zijn. De besturing is iets directer en de auto ligt als het spreekwoordelijke blok op de weg.
5 GT Turbo harder
Hij helt nauwelijks over en voelt ook veel harder aan. Dat maakt de 5 GT Turbo veel minder alledaags dan de 205 GTi 1.9. Dat je in iets bijzonders stapt, blijkt al uit de knalrode bekleding van de vloer, al knalt dezelfde kleur je tegemoet in de 205. Hoezeer deze auto’s bedoeld zijn om elkaar het leven zuur te maken, blijkt onder meer uit deze details. Rode biesjes, rode letters, het hoort allemaal bij de universele GTI-taal.
De 205 GTi 1.9 kenden we al als een uiterst speelse rakker, maar ten opzichte van de 5 GT Turbo voelt hij aan als een alledaags scheurijzer, terwijl rijden met het Renaultje bijna veertig jaar na dato nog steeds een heel speciale ervaring is. En dus gaat de vijf hier met de overwinning aan de haal.
Technische gegevens
Peugeot 205 GTi 1.9
Motor 4-cil. in lijn
Cilinderinhoud 1.905 cc
Max. vermogen 90 kW/122 pk bij 6.000 tpm
Max. koppel 150 Nm bij 3.000 tpm
Afmetingen (l x b x h) 3,71 x 1,59 x 1,35 m
Topsnelheid* 202 km/h
0-100 km/h* 8,5 s
Renault 5 GT Turbo
Motor 4-cil. in lijn, turbo
Cilinderinhoud 1.397 cc
Max. vermogen 88 kW/120 pk bij 5.750 tpm
Max. koppel 165 Nm bij 3.750 tpm
Afmetingen (l x b x h) 3,59 x 1,59 x 1,37 m
Topsnelheid* 204 km/h
0-100 km/h* 8,0 s
* = fabrieksopgave
Je hebt deze dubbeltest misschien al een keer gezien als video. Dit verhaal heeft dan ook al eerder in AutoWeek Classics gestaan.
Bron: AutoWeek